Tintelingen

Tintelingen worden in de medische literatuur paresthesieën genoemd.

Tintelingen zijn een symptoom van een probleem met de zenuwen en komen meestal voor in de handen of de voeten.

Oorzaken

Verschillende oorzaken kunnen aanleiding geven tot het ontstaan van tintelingen. De bekendste en een onschuldige vorm is een slapende hand of voet hetgeen ontstaat als de doorbloeding naar een lidmaat of een zenuw afgeklemd wordt. De zenuw krijgt onvoldoende aanvoer van zuurstof en verliest (tijdelijk) zijn functie. We hebben daardoor geen gevoel meer in het lidmaat en kunnen het vaak ook niet meer gebruiken omdat de zenuwen die de spieren aanvuren ook tijdelijk hun functie verloren hebben. Bij herstel van de bloedtoevoer of het opheffen van de afklemming komt het gevoel geleidelijk aan terug en krijgen we eerst tintelingen die nadien voorbijgaan.

Er zijn nog andere oorzaken die tintelingen kunnen veroorzaken. Indien er schade is aan de zenuw spreekt men van perifere neuropathie: een aandoening van de zenuwen in de ledematen.

De belangrijkste oorzaak van perifere neuropathie is suikerziekte of diabetes mellitus: het staat in voor ongeveer 1 op 3 gevallen. In ongeveer 1 op 3 gevallen kan men nooit een oorzaak vinden voor de tintelingen. De overige gevallen zijn meestal te wijten aan:

• zenuwbeklemmingen of druk op een zenuw (zoals bij een discus hernia)
• zenuwbeschadiging
• zenuwziektes (bv.: Multiple Sclerose, beroerte, TIA)
• vitamine tekorten
• vergiftiging
• alcoholisme
• sommige ziektes die het gehele lichaam aantasten, zoals ziektes van de nieren, lever, bloedvaten, bindweefselziektes en ontstekingsziektes

Tintelingen worden ook wel omschreven als "sterretjes". In het Engels spreekt men van pins and needles, of zoals The Searchers in de jaren 1960 zongen: Needles and Pins.

Het is sterk aan te raden een arts te bezoeken als men vaak last heeft van tintelingen en er geen onschuldige oorzaak aan te duiden is.

Tintelende handen

Tintelingen in de handen komen vaak voor. De bekendste oorzaak zijn de tintelingen die ontstaan als de hand of arm slaapt. Een slapende hand ontstaat wanneer de bloedstroom naar de hand belemmerd wordt of de zenuwen naar de hand afgekneld worden. Meestal gebeurt dit 's nachts als we slapen en op de arm liggen.

Een tintelende hand kan ook voorkomen zonder dat er een directe oorzaak voor gevonden wordt.

Symptomen

Tintelingen in de hand gaan gepaard met een dof, slapend gevoel, prikkelingen in de vingers, gevoelloosheid en soms ook een branderig, pijnlijk of jeukend gevoel. In erge gevallen kan de hand tijdelijk verlamd zijn.

De plaats waar de symptomen voorkomen hangt samen met de zenuw die de tintelingen veroorzaakt. Vaak heeft men de tintelingen in de vingertoppen, op de handpalm of aan duim of pink.

Oorzaken

Naast de slapende hand die iedereen wel eens krijgt door op de hand te liggen zijn er nog andere mogelijke oorzaken van tintelende handen:

• suikerziekte: diabetes mellitus is de belangrijkste oorzaak van perifere neuropathie
• carpaal tunnel syndroom: beklemming van een zenuw in de pols
• vitamine B12 tekort (komt vaak voor bij vegetariërs)
• alcoholisme
• muisarm (RSI: repetitive strain injury)
• syndroom van Raynaud
• hypoparathyroëdie
• winterhanden
• botbreuken
• spierproblemen
• circulatieproblemen
• beschadiging van een zenuw
• sommige medicijnen

Behandeling

De behandeling bestaat uit het wegnemen van de oorzaak. Bij een slapende hand is dit heel eenvoudig: niet meer op de hand liggen. De doorbloeding komt vanzelf terug op gang en de symptomen verdwijnen volledig.

Indien de tintelingen door een andere oorzaak worden veroorzaakt kan het gebeuren dat de schade aan de zenuwen niet meer volledig kan hersteld worden en er blijvende symptomen zijn.

Tintelende voet

Een onschuldige vorm van tintelingen in de voeten ontstaat wanneer men lange tijd in dezelfde houding zit (vb. met de benen over elkaar of op het been onder het zitvlak gevouwen) en op die manier op een zenuw in het been drukt of de doorbloeding vermindert door een slagader gedeeltelijk af te klemmen.

De tintelingen verdwijnen al snel wanneer men een andere zithouding aanneemt.

Er zijn nog andere oorzaken: de belangrijkste oorzaak van langdurige tintelingen is suikerziekte.

Andere oorzaken zijn afklemming van een zenuw (tarsaal tunnel syndroom, discus hernia, botbreuken), slechte doorbloeding (vaker bij rokers), sommige medicijnen, sommige systeemziektes (zoals hypothyreoëdie en hypoparathyroïdie), alcoholisme, infecties (aids, gordelroos), auto-immune ziekte, syndroom van Raynaud, contact met sommige giftige stoffen zoals zware metalen en vitamine tekort.

Symptomen

Naast tintelingen in de voeten komen ook voor:

• een dof gevoel
• "sterretjes"
• brandend gevoel
• tijdelijke verlamming die weggaat wanneer men zich in een andere houding zet
• pijn

Behandeling

Als het om een onschuldige slapende voet gaat is het gaan zitten in een andere houding voldoende om de problemen te doen verdwijnen.

Indien suikerziekte de oorzaak is van perifere neuropathie dient een rigoureuze en levenslange behandeling van de onderliggende ziekte zich op.

Het is dus duidelijk dat de behandeling zeer sterk afhankelijk is van de oorzaak.