Steeds meer artikels tonen de voordelen aan van Telegeneeskunde, een nieuwe tak van de geneeskunde die vooral te danken is aan de ontwikkeling van nieuwe communicatietechnieken.
De technologische evolutie in informatie- en communicatietechnologie biedt nieuwe mogelijkheden voor het uitoefenen van geneeskunde, maar ook voor de samenwerking tussen verschillende partijen die bij de gezondheidszorg betrokken zijn.
Een exacte definitie geven van de term Telegeneeskunde is niet mogelijk, net zo min als het domein precies af te bakenen. Ruw gesteld is Telegeneeskunde het gebruik van telecommunicatietechnologie voor medische diagnose en zorgverstrekking, waarbij de verschillende betrokkenen zich op een andere plaats bevinden, en/of niet op hetzelfde ogenblik aanwezig zijn.
Telegeneeskunde wordt door de 'Telemedicine Information Exchange' (1997) omschreven als
“Het gebruik van elektronische signalen om via internet, intranet, PC’s, satellieten of videoconferencing medische gegevens van de ene kant naar een andere te verzenden, met als doel de gezondheidszorg te verbeteren”.
In zijn boek 'A Telemedicine Primer: Understanding the Issues' defineerde Jim Reid Telegeneeskunde als volgt:
“Het gebruik van geavanceerde telecommunicatietechnieken om gezondheidsinformatie uit te wisselen en gezondheidsdiensten te leveren over alle geografische, sociale, culturele en tijdsgrenzen heen.”
Volgens het rapport van het Telemedicine Congress uit 1997
“Telegeneeskunde kan de toegang tot gezondheidszorg betekenen waar voordien weinig beschikbaar was. In spoedgevallen kan deze toegang het verschil maken tussen leven en dood. Vooral in die gevallen waar een snelle reactietijd en gespecialiseerde zorg noodzakelijk zijn, kan de beschikbaarheid van telegeneeskunde kritisch zijn. Een specialist uit het North Carolina University Hospital bijvoorbeeld was dank zij het gebruik van een telegeneeskundig videosysteem in staat om bij een patiënt een haarlijne wervelfractuur te diagnosticeren vanop afstand. Het leven van de patiënt werd gered omdat de behandeling on-site gebeurde, zoddat hij niet vervoerd moest worden naar de specialist, die op grote afstand was.”
Het rapport voegde daaraan toe
“Telegeneeskunde heeft eveneens het potentieel om het leveren van gezondheidshulp te verbeteren in de Verenigde Staten, door het aanbieden van een breed scala van diensten, zoals radiologie, mentale gezondheidszorg en dermatologie aan ondermaats bediende gemeenschappen en personen in zowel stedelijke als landelijke gebieden. "
Telegeneeskunde kan in de toekomst de beoefening van geneeskunde en de organisatie van de gezondheidszorg grondig wijzigen. Daarom moet de overheid de reglementering aanpassen, zodat deze nieuwe technologieën nuttig gebruikt kunnen worden en zelfs aangemoedigd moeten worden. Anderzijds moet de overheid erover waken dat het gaat om wijzigingen ten goede en maatregelen nemen om de bevolking tegen mogelijke problemen te beschermen.
Binnen de definitie van Telegeneeskunde zijn ook tal van toepassingen mogelijk.
Bij tele-consultatie vraagt een patiënt het advies van een arts zonder dat er fysisch contact is tussen beiden. Het kan bijvoorbeeld gaan om een advies dat de arts via e-mail richt aan de patiënt, of om een videoconferentie-opstelling waarbij de arts de patiënt vanop afstand kan spreken en zien.
Bij tele-expertise vraagt een arts het advies van een zich op afstand bevindende collega over de diagnose, preventie of behandeling van een specifieke patiënt. De eerste arts is de contactpersoon van de patiënt, de patiënt zelf is over het algemeen niet meteen bij de adviesaanvraag betrokken. In de meeste gevallen zullen daarvoor delen van het medische dossier, inclusief eventuele beelden, worden uitgewisseld of vanop afstand worden getoond.
Bij tele-monitoring worden fysische, biologische of klinische parameters gemeten op de plaats waar de patiënt zich op dat ogenblik bevindt (meestal in een thuissituatie), die meteen of op een later tijdstip worden doorgezonden voor verwerking of opslag. Een mogelijke toepassing is het meten van vitale parameters bij chronisch zieken om daardoor nauwkeuriger te kunnen bepalen wanneer fysiek contact met een zorgverlener nodig is. In het algemeen voert de patiënt of de mantelzorger de metingen uit, zonder assistentie van een professionele zorgverlener. Het is niet noodzakelijk dat de metingen ogenblikkelijk geïnterpreteerd worden door de arts of een andere zorgverstrekker, gezien in geavanceerde systemen de creatie van alerts mogelijk is.
Bij tele-coaching wordt fysiotherapie of psychologische hulp geboden vanop afstand.
Bij tele-zorg wordt vanop afstand zorg geboden aan oudere mensen, of aan mensen in minder goede fysieke toestand, waarbij er geen direct contact is met de zorgverlener, zodat ze zelfstandig in hun eigen huis kunnen blijven wonen.
Bij tele-diagnose wordt vanop afstand een diagnose gesteld, voornamelijk toegepast in onherbergzame gebieden.
Bij tele-radiologie worden de resultaten van medische beeldvorming van het ene naar het andere punt verzonden.
Bij tele-chirurgie kan de chirurg vanop afstand operaties uitvoeren met behulp van robots.