Sinusitis

Sinussen of neusbijholtes zijn met lucht gevulde holtes in de schedel die via een nauwe opening in verbinding staan met de neus. De sinussen zijn net als neus met slijmvlies bekleedt. Sinussen produceren slijm dat naar de neus wordt afgevoerd. Lucht kan normaal vrij circuleren in de sinussen. Een mens heeft 2 keer 4 sinussen:

• kaaksinussen (sinus maxilaris, onder de ogen, dicht bij de tandwortels)
• zeefbeensinussen (sinus ethmoidalis of cellulae ethmoidales, tussen de ogen),
• frontale sinussen (sinus frontalis, ter hoogte van het voorhoofd),
• wigvormige sinussen (sinus sphenoidales, achter de frontale sinussen)

Sinusitis is een ontsteking van de slijmvliezen van de sinussen. Men onderscheidt naargelang de duur 3 vormen:

• Acute sinusitis: minder dan 1 maand
• Sub-acute sinusitis: tussen 1 en 3 maanden
• Chronische sinusitis: langer dan 3 maanden

Oorzaak

Sinusitis wordt meestal veroorzaakt door infecties. Bij verkoudheden zwellen de slijmvliezen van de neus en kan de nauwe verbinding naar de sinussen afgesloten worden. De slijmen kunnen niet meer afgevoerd worden wat de slijmvliezen vatbaar maakt voor infecties door bacteriën, virussen of schimmels.

Allergieën kunnen ook een oorzaak zijn van zwelling van de slijmvliezen met ontsteking van de sinussen tot gevolg.

Een scheef neustussenschot en neuspoliepen kunnen de afvoer van de sinussen minder doorgaanbaar maken.

Naast de bovenstaande oorzaken zijn er nog een aantal risicofactoren die de ontwikkeling van sinusitis in de hand werken, voornamelijk bij kinderen:

• Allergische rhinitis of hooikoorts
• Mucoviscidose of taaislijmziekte
• Naar de kinderopvang gaan
• Sommige ziektes die de functie van de trilhaartjes van de slijmvliezen verminderen
• Plotse hoogteverschillen, zoals bij vliegen of duiken
• Vergrote poliepen
• Roken
• Tand ontsteking (zeldzaam)
• Verzwakt immuunsysteem (AIDS of chemotherapie)

Symptomen

De typische ziektetekens van sinusitis volgen op die van een verkoudheid: 

• Slecht riekende adem
• Neusvloei
• Hoest, die vaak 's nachts slechter wordt \
• Moeheid en slechts voelen
• Koorts
• Hoofdpijn en een drukkend gevoel thv de sinussen
• Keelpijn
• Verstopte neus
• Postnasale drip: etterige uitvloei achter in de keel
• Pijn die uitstraalt naar de tandwortels

Chronische sinusitis heeft meestal mildere symptomen dan acute sinusitis.

Diagnose

Voor een arts is de diagnose makkelijk te stellen. Bij herhaalde episodes van sinusitis of in gevallen die niet op behandeling reageren kan extra onderzoek nodig zijn, zoals beeldvormende technieken (radiografie, CT-scan, MRI), bacteriologisch onderzoek (om te achterhalen welke ziektekiem de oorzaak is en aan welke antibiotica deze gevoelig is), allergie testen en nasale endoscopie (met een dunne scoop rechtstreeks in de neus kijken).

Behandeling

De beste behandeling tegen sinusitis is veel vocht drinken. Het vocht maakt de slijmen in de neus en sinussen vloeibaarder zodat ze gemakkelijker kunnen geëvacueerd worden. Met het hoofd boven een heet stoombad hangen heeft hetzelfde effect.

Indien nodig kan de volgende medicatie de symptomen verlichten:

• Neusspray ontzwelt de slijmvliezen van de neus en helpt de doorgang van de sinussen naar de neus open te maken. Deze mogen niet gegeven worden aan jonge kinderen.
• Pijnstillers kunnen de pijn verlichten maar zijn geen behandeling tegen sinusitis
• Koortswerende middelen indien nodig

Acute sinusitis geneest meestal spontaan binnen een week. Zelfs indien bacteriën de oorzaak zijn is het niet nodig om met antibiotica te behandelen: de normale lichaamsafweer zal de infectie tijdig bestrijden. In ergere gevallen die niet spontaan genezen en die veroorzaakt worden door een bacteriële infectie kunnen antibiotica gegeven worden.