De ziekte van Raynaud is meestal een onschuldig verschijnsel waarbij de bloedvaten in handen, voeten, neustop en oren overreageren op koude en in vasospasme gaan: de spieren rondom de bloedvaten trekken (te) hard samen zodat de bloeddoorstroming sterk verlaagd wordt.
Bij sommige mensen geeft stress hetzelfde verschijnsel.
Men spreekt van het fenomeen van Raynaud of secundaire Reynaud als het verschijnsel een gevolg is van een onderliggende (vaak auto-immune) ziekte, zoals lupus, scleroderma, Sjogren syndroom, reumatoïde artritis, carpaaltunnelsyndroom, arterieziektes of andere ziektes. Het kan ook een gevolg zijn van roken.
Sommige medicijnen, zoals sommige hartmedicijnen en anticonceptiepillen, verergeren de ziekte.
Het syndroom van Raynaud is meer dan enkel koude voeten of handen. De symptomen hangen af van de frequentie, duur en ernst van de spasmen van de bloedvaten.
Typisch zijn:
De aanval kan maar een of enkele vingers betreffen en duurt tussen enkele minuten en enkele uren.
In sommige zeldzame ernstige gevallen van Raynaud kan de bloedcirculatie in vingers of tenen constant verminderd zijn en leiden tot misvormingen.
Als het bloedvat volledig afgesloten wordt kunnen zweren en gangreen ontwikkelen. Dit kan uiteindelijk leiden tot amputatie, maar is gelukkig zeer zeldzaam.
De klinische presentatie is vaak duidelijk genoeg.
Bij verdenking van secundaire Reynaud kan men extra onderzoeken bestellen om de oorzaak te achterhalen.
Behandeling van primaire Reynaud is meestal niet nodig, vaak is het syndroom van Raynaud enkel vervelend. Met dikke sokken en handschoenen zijn de meeste mensen goed geholpen.
Erge gevallen kunnen behandeld worden met bloedvaten verwijders of door chirurgisch de zenuwen door te snijden die verantwoordelijk zijn voor de vasospasmen.