Kinkhoest of pertussis is een erg besmettelijke infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis. De ziekte wordt verspreid via aerosolen: piepkleine waterdruppels in de lucht die worden verspreid als besmette personen niezen of hoesten.
De ziekte schijnt terug aan een opmars bezig te zijn.
Zelden loopt de ziekte dodelijk af, maar naar schatting is kinkhoest toch verantwoordelijk voor ongeveer 300.000 doden per jaar.
Na infectie duurt het 1 tot 3 weken alvorens symptomen optreden.
Kinkhoest veroorzaakt in een eerste stadium milde symptomen die vergelijkbaar zijn met die van een gewone verkoudheid: droge hoest, niezen, lopende en verstopte neus, rode, waterige ogen en eventueel milde koorts.
Na een of twee weken worden de symptomen ernstiger. Dik slijm hoopt op in de luchtwegen en veroorzaakt ongecontroleerde hoestbuien die ook vaak 's nachts optreden.
De hoestaanvallen kunnen uitputtend zijn, zo lang duren dat het gezicht rood of zelfs blauw wordt en zo erg zijn dat er wordt gebraakt.
Vaak (maar niet altijd) wordt na een hoestbui met een hoge toon ("woep") terug ingeademd wordt. Vandaar de Engelse benaming whooping cough.
Hoewel het hoesten lang kan aanhouden (in sommige landen spreekt men van de 100 dagen hoest) genezen patiënten meestal spontaan.
Volwassenen genezen meestal spontaan van kinkhoest. Soms kunnen de ernstige hoestbuien aanleiding geven tot gekneusde ribben, gesprongen adertjes in de ogen, neus of onder de huid en zelfs een abdominale hernia: een "buikbreuk" of scheur in de buikwand spieren waardoor de inhoud van de buikholte uitpuilt onder de huid.
Bij baby's is de ziekte gevaarlijker omdat ze aanleiding kan geven tot oorontsteking, longontsteking, uitdroging en zelfs vertraagde ademhaling en hersenschade. Deze complicaties kunnen soms dodelijk aflopen indien niet tijdig wordt behandeld.
De diagnose van kinkhoest wordt in het beginstadium vaak over het hoofd gezien omdat de symptomen zo sterk lijken op die van een gewone verkoudheid.
Het verloop van de ziekte kan de diagnose vaak wel in de juiste richting duwen. De diagnose kan bevestigd worden met een bacteriologisch onderzoek van een swabje van neus of keel.
Andere onderzoeken die helpen in het stellen van een definitieve diagnose van kinkhoest zijn bloedonderzoek en radiografieën.
Baby's met kinkhoest worden best opgenomen in het ziekenhuis in afzondering, om verspreiding van de ziekte tegen te gaan.
Oudere kinderen en volwassenen worden thuis behandeld.
Helaas is er niet veel te doen aan de vervelende en aanhoudende hoestbuien. Antibiotica helpen de ziekteverwekker te doden, maar zelfs na een succesvolle behandeling kunnen er nog lang symptomen aanwezig blijven.
Speciale zorg moet genomen worden om de verspreiding van de ziekte naar kleine kinderen tegen te gaan.
Er bestaat een vaccin tegen kinkhoest en dit wordt in onze contreien ook standaard aan alle baby's gegeven vanaf de leeftijd van 2 maanden.
Herhaalvaccinaties worden gegeven op 3 en 4 maanden.
Het huidige vaccin is niet meer perfect aangepast aan de stammen van de bacterie die momenteel rondgaan. Het biedt dan ook geen perfecte bescherming meer en de ziekte is terug in opmars.