Hartfalen, ook gekend als congestief hartfalen (CHF), betekent dat het hart niet genoeg bloed kan pompen om aan de lichaamsbehoeften te voldoen.
Meestal ontstaan hartfalen ten gevolge van verzwakking van het hart, zoals bij langdurige hoge bloeddruk, of door hartziekte, zoals littekenvorming na een infarct, defecte hartkleppen, aangeboren hartafwijkingen, ontsteking van de hartspier of arrithmiën.
Ook ziektes van andere organen, zoals suikerziekte, schildklierziektes, longemfyseem en sommige stofwisselingsziektes kunnen leiden tot hartfalen.
Hartfalen kan acuut (plots optredend) of chronisch (langdurig) zijn.
Chronisch hartfalen leidt tot ademnood, vermoeidheid, vochtophoping in buik, longen, benen, enkels en voeten en hoesten.
Bij acuut hartfalen treden deze symptomen plots en ernstig op. Het kan gepaard gaan met de symptomen van een hartaanval, zoals pijn op de borst.
Hartfalen leidt tot een slechte circulatie wat kan leiden tot schade aan andere organen (typisch aan de nieren en lever) omwille van een tekort aan zuurstof en voedingsstoffen.
Bovendien ontstaan er gemakkelijk bloedklonters (die kunnen leiden tot een hartinfarct of een beroerte) en ritmestoornissen.
De diagnose wordt gesteld door onderzoek van het hart met een elektrocardiogram en met medische beeldvorming (echocardiografie, radiografie, CT of MRI scan).
De behandeling zal altijd gepaard gaan met een aanpassing van de levensstijl. De patiënt met hartfalen zal moeten stoppen met roken en een gezond dieet met beperkte alcohol-, vet- en zoutinname erop nahouden.Overgewicht wordt bestreden en voldoende lichaamsbeweging is van belang.
Verschillende medicijnen helpen het hart beter te werken. Ze kunnen een invloed hebben op de slagkracht van het hart en op de spanning van de bloedvaten.
Plaspillen verminderen het bloedvolume waardoor het hart een lagere weerstand moet overwinnen. Bovendien wordt het ophouden van vocht tegengegaan.
Soms kan men via een operatief ingrijpen onderliggende problemen die leiden tot hartfalen oplossen.
In erge gevallen kan soms overgegaan worden tot het inbrengen van een mechanische hartpomp (die het hart helpt samen te trekken) of een harttransplantatie.