Een spirometer is een medisch toestel dat gebruikt wordt om de long- en luchtwegenfuncties te meten.
Spirometrie is de test die wordt uitgevoerd met een spirometer. We trachten hier een uitgebreide beschrijving te geven van de geschiedenis van de spirometrie.
De evolutie van de kennis over COPD beslaat tweehonderd jaar, de stethoscoop en spirometer werden vrij vlug belangrijke instrumenten voor de diagnostiek en beoordeling ervan. Spirometrie, de meest effectieve manier voor de identificatie en beoordeling van het verloop van COPD en van de reacties op de therapie, wordt voor dit doel blijkbaar schromelijk onderbenut. Stoppen met roken verbetert het vroege verloop van de ziekte. Zuurstoftoediening op lange termijn verbetert de levenskwaliteit en levensduur bij patiënten met hypoxemie. Vandaag de dag is COPD een gestaag groeiend en wereldwijd gezondheidsprobleem, met een toenemende morbiditeit en mortaliteit. Het vroegtijdig opsporen, de preventie en de behandeling van opkomende stadia van de ziekte door rookstop en door een groeiend aantal broncho-actieve medicamenten zijn veelbelovend voor het verbeteren van de uitkomst.
Chronische obstructieve longziekten worden gedefinieerd als een chronische obstructie van de luchtstroom, die progressief is en slechts gedeeltelijk omkeerbaar (Pauwels et al 2001; Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease 2004). COPD omvat chronische bronchitis, emfyseem en chronisch astmatische bronchitis. In de Verenigde Staten is COPD de vierde meest voorkomende doodsoorzaak en de enige ziekte die in morbiditeit en mortaliteit stijgt in de top vijf van dodende ziektes. In 2003 zorgde ze in de Amerikaanse economie voor een verlies van 32.100.000.000 Dollar aan directe en indirecte kosten. Ongeveer 16 miljoen volwassen Amerikanen lijdt aan COPD. Waarschijnlijk heeft hetzelfde aantal de asymptomatische of zelfs symptomatische ziekte, maar wordt die niet gediagnosticeerd of behandeld. De belangstelling voor COPD is een recente ontwikkeling en weinigen kennen de oorsprong van deze ziekte.
Astma is een veelvoorkomende chronische ontsteking van de luchtwegen, die gekenmerkt wordt door terugkerende symptomen, belemmering van de luchtstroom en bronchospasmen. De symptomen variëren van benauwdheid tot kortademigheid, hoesten en piepende ademhaling. Een astma-aanval kan optreden bij prikkelende stoffen of bij stoffen waarvoor de patiënt allergisch is, bij een verkoudheid of na een zware inspanning. De ernst van de klachten kan verschillen per patiënt en variëert van lichte tot levensbedreigende gevallen. Er wordt aangenomen dat astma het gevolg is van een combinatie van genetische en omgevingsfactoren. De diagnose is gebaseerd op symptomen, reactie op de therapie in de loop der tijd en op spirometrie. Astma kan ook als atopisch of extrinsiek of niet-atopisch of intrinsiek geclassificeerd worden. De prevalentie van astma is sinds de jaren 1970 aanzienlijk toegenomen. In 2011 werden wereldwijd zo'n 300 miljoen mensen door de aandoening getroffen, waarvan er ongeveer 250.000 overleden.