Cyste

Een cyste is een holte in het lichaam die normaal niet aanwezig is en die afgelijnd wordt van het omliggende weefsel door een membraan van lichaamseigen epitheelcellen. Een cyste is meestal gevuld met vocht, maar kan ook lucht bevatten of semi-vast materiaal. Indien de holte gevuld is met etter spreekt men niet van een cyste maar van een abces. Een abces is bijna altijd een gevolg van een infectie met bacteriën. Een cyste kan ook infecteren en op die manier een abces vormen.

Cysten worden vaak gevormd door het afsluiten van de uitgang van kliertjes. De kliertjes blijven dan vocht produceren dat zich in de klier zelf ophoopt.

Er bestaan ook pseudocysten zonder membraan.

Symptomen

Een cyste is een afgelijnde ophoping (meestal van vocht) in het lichaam en kan zowat overal voorkomen. Afhankelijk van de locatie kan men het bobbeltje soms voelen of zien.

Cysten zijn meestal niet kwaadaardig en zijn niet pijnlijk.

Behandeling

Een cyste verdwijnt vaak zoals ze gekomen is: vanzelf. Het gebeurd ook dat cysten verdwijnen, maar later terugkomen.

Soms kan geopteerd worden om de cyste chirurgisch te verwijderen.

Soorten

Relatief vaak voorkomende cysten zijn:

• Bakerse cyste (knieholte)
• Borstcyste
• Chalazion (cyste in het ooglid)
• Colloïd cyste
• Cyste in de hersenen (oa in choroid plexus, epifyse, arachnoidea)
• Eileider cyste
• Ganglion cyste (hand en voetgewrichten, pezen)
• Huidcyste (atheroomcyste)
• Keratocyste (in de kaak, worden tegenwoordig als tumoren beschouwd)
• Mucosa cyste in de mond
• Ovariumcyste (eierstokken)
• Ovula Nabothi (cysten van de baarmoederhals)
• Pancreas cyste (alvleesklier)
• Parasitaire cyste (cysticercose - larven van Echinococcus of Taenia lintwormen)
• Pericardiale cyste (hartvlies)
• Peritoneale cyste (buikvlies)
• Niercyste
• Stembandcyste
• Tandcyste (zoals radiculaire cyste en odontogene cyste)
• Teratoom of dermoïd cyste
• Testikelcyste (zoals hydrocele, spermatocele en epididymale cyste)
• Vagina cyste (klieren in de vagina: cyste van Gartner, Bartholin cyste)

Voorkomen

Cystes kunnen voorkomen in zowat alle weefsels.

Bekende vormen van cyste zijn:

• cyste in de borst (voornamelijk bij vrouwen)
• cyste in de eierstok - ovarium cyste
• talgkliercyste in de huid (atheroomcyste: onstaat als de uitgang van een haarfollikel wordt afgesloten)
  
• dermoid cyste: een cyste die aan de binnenkant als huid gevormd is, compleet met haren en zweetklieren. Kan op zowat elke plaats in het lichaam voorkomen
• tandcyste
• cyste in de Meibomius klier van het ooglid
• niercyste
• levercyste
• acne cyste
  

Speciale vormen van Cyste

• Cysticercose
  Een ziekte veroorzaakt door de varkenslintworm. Uit zich als het optreden van cysten gevuld met parasieten in het hele lichaam. Kan een erg gevaarlijke ziekte zijn. Gelukkig komt varkenslintworm in onze contreien niet voor.
• Polycysteus-ovariumsyndroom
  Het optreden van meerdere cysten in de eierstokken (ovaria). Kan verschillende vervelende symptomen geven, zoals onregelmatige menstruatie, verminderde vruchtbaarheid, huidveranderingen en verhoogde bloeddruk en cholesterol.
• Cystische Fibrose
  Cystische Fibrose, mucoviscidose of taaislijmziekte is een ziekte die wordt veroorzaakt door een genetische afwijking. Er treden met vocht gevulde holten op in verschillende slijmvliezen door het afsluiten van de uitgang van de klieren in de slijmvliezen.
• Dermoïd Cyste
  
  een dermoïdcyste uit een eierstok:
  er zijn duidelijk lange haren zichtbaar
  
  Een dermoïd cyste is een vorm van cystisch teratoom, een omkapselde tumor die delen bevat van volledig gevormde weefsels en organen, zoals huid, haren, bloed, zenuwweefsel, vetweefsel, beenweefsel, kraakbeen, nagels, tanden en zelfs ogen bevatten.
  Dermoïd cysten ontstaan ten gevolge van een ontwikkelingsstoornis. Tijdens de embryonale ontwikkeling differentiëren sommige cellen in de verkeerde weefsels. Deze cysten kunnen echter ook op latere leeftijd ontstaan door oorzaken van buitenaf, zoals het inbrengen van huidcellen in het lichaam tijdens een punctie. Dit werd onder andere beschreven voor ruggenmergpuncties, maar is zeldzaam.
  
  Een dermoïd cyste is zo goed als altijd goedaardig en komt meestal voor in het bindweefsel dat de schedelbeenderen met elkaar verbindt, in de eierstokken en soms in de buurt van de wenkbrauwen bij jonge kinderen en in de ruggengraat.
  
  Meestal zijn er geen symptomen van een dermoïd cyste. In zeldzame gevallen zijn ze kwaadaardig. Dermoïd cyste worden vaak "per ongeluk" vastgesteld tijdens een onderzoek of ingreep voor iets anders.
  
  De behandeling bestaat uit het chirurgisch verwijderen van de dermoïd cyste. Er zal geprobeerd worden om het volledige kapsel met inhoud onbeschadigd uit het lichaam te verwijderen.