Reclame voor contraceptieve middelen wekte heel wat kritiek, woorden als kwakzalverij en immoraliteit waren dan ook niet uit de lucht. De veiligheid van vele wondermiddeltjes was verdacht en de werkzaamheid van andere onbestaande. Horace Greeley (1811-1872), die in 1840 de New York Herald had opgericht, kapittelde abortus en de promotie ervan:
“Een schandelijke en helaas gemeenschappelijke misdaad, die zo vaak voorkomt dat het een winstgevend levensonderhoud biedt aan een georganiseerde gilde van professionele moordenaars, die zo veilig is dat de daders hun vak in de kranten adverteren.”
Toppunt was dat de Greeley's krant deze advertenties aanvaardde, andere zoals de New York Tribune weigerden ze af te drukken.
Voor het verlichten van menstruele en postmenopauzale pijnen verkocht de Amerikaanse Lydia Pinkham (1819-1883) zelfgemaakte alcoholische dranken en pillen op basis van kruiden. Maar ook abortieve middelen, ondanks de contraceptiva-ban. Heel voorzichtig voerde de 'Founder of the Lydia E. Pinkham Medicine Company' reclame voor haar Lydia Pinkham Vegetable Compound die ‘the worst female complaints’ zou bestrijden. Haar huisgebrouwen kruidenelixer en de zelf gemaakte pillen waren een nationaal succes. Vrouwen kochten haar producten als preventie tegen baarmoedertumoren, die rug- en buikpijn konden veroorzaken. Het product werd even bekend als Coca-Cola of Heinz, maar was eigenlijk een abortie-middel.
Twee moedige Britse vrijdenkers, Charles Bradlaugh (1833-1891) en Annie Besant (1847-1933), besloten om het verboden, voor geboortebeperking pleitende pamflet van de Amerikaanse arts Charles Knowltons (1800-1850) terug uit te brengen onder de naam 'The Fruits of Philosophy, or the Private Companion of Young Married People'. De twee werden in 1877 aangeklaagd. Ze werden veroordeeld tot zes maanden cel en een boete van 200 Engelse Pond. Omwille van procedurefouten werd die straf later nietig verklaard in beroep. Tijdens de drie maanden voorafgaand aan het proces was de verkoop van het boek van duizend exemplaren gestegen naar honderdduizend stuks. En het succes duurde voort, waarop Besant haar eigen boek over geboortebeperking uitbracht. Ze droeg 'The Law of Population' op aan:
“De arme mensen in onze grote steden en landbouwgebieden, bewoners van verstikkende binnenhoven of overbevolkte krotten, in de hoop dat het hen misschien een pad uit de armoede kan aanwijzen en het leven van de Britse moeders gemakkelijker zal maken.”
Engelse kranten, met The Times op kop, beschuldigden Besant ervan dat ze een 'onfatsoenlijk, onkuis, smerig, gemeen en obsceen boek' geschreven had. In de eerste uitgave pleitte ze voor het gebruik van de vaginale spons, in latere edities ging haar voorkeur uit naar nieuwere methoden zoals het pessarium en de oplosbare pessaria.
De productie van zaaddodende middelen, condooms en vaginaal oclussieve apparaten groeide zeer snel.
De vrouwen uit de werkende klasse bleven werken tot ze kinderen kregen. Gemiddeld werden zes kinderen geboren en 35% van alle getrouwde vrouwen had zelfs acht kinderen of meer. De Kerk was radicaal tegen de contraceptie als middel voor geboortecontrole.
De prijs voor een abortus was hoog en variëerde in Engeland tussen 10 en 50 guineas (= 15 tot 75 €), of 5% hoger dan het jaarinkomen van een gemiddelde familie uit de middenklasse. Regelmatig was een arts betrokken bij het leveren van die diensten. Een van de abortusproviders beweerde dat ze 27 jaar in het vak zat en dat ze ermee begonnen was in het begin van de regeerperiode van Queen Victoria (1819-1901). Ze had patiënten die zes tot zeven keer terugkwamen en daarover zei ze:
“Ik ben een grappig persoon en ik vrolijk hen op. Ze moeten het zich niets aantrekken en ze moeten zich geen zorgen maken, ik zie ze sowieso. Ik ben de echte originele en ik heb er honderden gehad.”
De eerste van cacaoboter en quininesulfaat gemaakte contraceptieve zetpil werd door de Brit Walter Rendell (1856-1937) ontwikkeld, die ze gratis uitdeelde in zijn apotheek. ‘Wifes’s Friend’ was zo’n succes dat de productie ervan nauwelijks kon bijgehouden worden. In 1886 werd het product commercieel aangemaakt en rond de eeuwwisseling was het het meest verkochte contraceptivum.
Anthony Comstock (1844-1915), inspecteur bij de Amerikaanse Post, maar ook politicus en trouw aanhanger van de Victoriaanse moraal, stichtte in 1873 de New York Society for the Suppression of Vice (NYSSV) (New York Society ter bestrijding van de ondeugd). Zoals de naam het al verraadt, was het een instelling die toezicht wilde houden op de moraal van het grote publiek. Met zijn Society oefende Comstock invloed uit op het Amerikaanse Congres. Met succes want later dat jaar werd de Comstock-wet gestemd, die het illegaal leveren of transporteren van ‘obsceen, onzedelijk of wellustig’ materiaal bestrafte, evenals iedere methode voor het verspreiden van informatie over contraceptie en geslachtsziekten. Comstock wekte een intense afkeer bij de groepen voor burgerlijke vrijheden, maar kreeg sterke steun van de kerk, omdat hij zorg droeg over de goede zeden. Hij was een slim politicus en kreeg het zelfs voor mekaar dat men hem politiebevoegdheden gaf en hij het recht had om een wapen te dragen. Met deze macht vervolgde hij iedereen die hij van distributie van pornografie verdacht of zelfs van commerciële fraude.
Zo bestreed Comstock de gezusters Victoria Woodhull (1838-1927) en Tennessee Claflin (1845-1923), die de vrije liefde beoefenden, die de naam van hun zoveelste man hadden aangenomen en die het weekblad 'Woodhull and Claflin’s Weekly' uitgaven, waarin stevig gestreden werd voor de rechten van de vrouw. Comstock dreef het zelfs zo ver dat de drukker van het weekblad in zijn bijzijn de publicatie weigerde van de artikels en beelden met een ‘ontuchtig karakter’ van beide zusters. Daarmee bedoelde hij geboortecontrole, seksuele opvoeding, propaganda voor vrije liefde en artikels over prostitutie. Comstock ondernam ook juridische stappen tegen uitgevers die reclame publiceerden over contraceptiva.
Toen de zusters het smeuïge verhaal publiceerden van het overspel tussen dominee Henry Ward Beecher (1813-1887) en Elizabeth Tilton (1834-1897), arresteerde hij hen op grond van een wet die het verspreiden van ‘obsceen materiaal’ verbood. Later werden beiden hiervoor vrijgesproken.
Minder fortuinlijk verging het Ida Craddock (1857-1902), zij pleegde zelfmoord aan de vooravond van haar overbrenging naar een federale gevangenis. Dank zij Comstock was ze veroordeeld tot een gevangenisstraf, omdat ze via US Post van diverse door haar geschreven expliciete sexuele huwelijkshandleidingen had verspreid. Haar laatste werk was een lange afscheidsbrief om Comstock te veroordelen.
Comstock was ontzettend fier over het feit dat hij in zijn eeuwigdurende strijd tegen de ontucht, vijftien personen tot zelfmoord had gedreven. Hij arresteerde DeRobigne Mortimer Bennett (1818-1882) wegens de publicatie van diens ‘An Open Letter to Jesus Christ’ en zette deze journalist, vrijdenker en stichter van het weekblad Truth Seeker later in de gevangenis voor het verzenden van een pamflet over vrije liefde.
Comstock had heel wat vijanden en kreeg op zeker ogenblik van een anonieme aanvaller zelfs een rake klap op het hoofd, waarvan hij amper herstelde. Hij doceerde aan de Universiteit en schreef krantenartikels, waarmee hij de interesse wekte van een zekere John Edgar Hoover (1895-1972), die op dat ogenblik Rechten studeerde en later hoofd werd van de Amerikaanse FBI.
Tijdens zijn carrière botste Comstock ook met de Amerikaanse feministen Emma Goldman (1869-1940) en Margaret Sanger (1879-1960). In haar autobiografie noemde Goldman hem ‘de leider van de Amerikaanse morele eunuchen’. In al zijn campagnes liet hij 15 ton boeken, 142.000 kilo platen en bijna 4.000.000 foto's vernietigen. Comstock was er ook ontzettend trots op dat hij verantwoordelijk was geweest voor 4.000 arrestaties.
Zo was hij ook op de hoogte van de abortus-activiteiten van Madame Restell (1812-1878) en wilde hij haar hiervoor, koste wat het kost, laten boeten. Uiteindelijk lukte hem dat in 1878, maar de confrontatie tussen de missionaris van de kuisheid en de meest beroemde en beruchte aborteur eindigde dramatisch, omdat Madame Restell vlak voor haar proces zelfmoord pleegde.
In 1878 moest de 67-jarige rationalistische uitgever Edward Truelove (1809-1899) vier maanden brommen wegens het publiceren van 'Owen's Moral Physiology', het eerste boek dat de geboortecontrole verdedigde in de Verenigde Staten.
In 1892 kreeg een frenoloog uit Newcastle een maand dwangarbeid omdat hij 'The Wife's Handbook' had verkocht. Dat boek werd voor het eerst gepubliceerd in 1886 en bevatte een vier pagina's uitgebreid overzicht van contraceptie-methoden. Van ‘hoesten’ (onbetrouwbaar) en coïtus interruptus (schadelijk voor het zenuwstelsel van vele personen) tot condooms (een zeer zekere controle) en de oplosbare kinine-pessaria van Rendell.
Tot ieders verbazing werd Sarah Blakesley Chase (1837-1930) in mei 1878 gearresteerd. Vier jaar lang had ze probleemloos voorbehoedsmiddelen verkocht in Manhattan en Brooklyn. Afgestudeerd aan het Cleveland Homeopathic College, verhuisde ze in 1874 met haar dochter naar Manhattan, waar ze aan kerken en in vergaderzalen de kost verdiende met lezingen over fysiologie en seksuologie. Op het einde van iedere lezing verkocht ze contraceptiva, die ze via per post verzonden circulaires adverteerde. Maar daarmee overtrad Chase een federale wet uit 1873, die de verspreiding en de verdeling van voorbehoedsmiddelen verbood. In 1878 bereidde Anthony Comstock (1844-1915), hoofd van de NYSSV haar arrestatie voor. Onder het pseudoniem Mr. Farnsworth maakte hij een schriftelijke afspraak met Chase, met de smoes dat hij voor zijn vrouw een vaginale douchespuit wilde kopen. Daags na die aankoop keerde Comstock terug met detective James G. Howe, die eveneens een spuit wilde voor zijn vrouw. Na de verkoop maakte Howe zijn ware identiteit bekend, overhandigde hij Chase een arrestatiebevel en nam hij zes spuiten in beslag. Comstock en Howe begeleidden Chase naar de stedelijke gevangenis, waar ze voor een borgsom van 1.500$ werd vrijgelaten. In een brief aan zijn baas van de Amerikaanse Post spotte Comstock met de goedgelovigheid van Chase, die zich zwaar verkeken had om ‘buiten de klauwen van de wet te blijven’. Maar Comstock misrekende zich. Tijdens het verhoor oordeelde de mannelijke grand jury dat er onvoldoende bewijzen waren voor het rechtvaardigen van een proces. Comstock was razend en eiste een tweede hoorzitting, wat hem door de officier van justitie geweigerd werd. Omdat hij dwarsbomen niet aanvaardde, sloop Comstock de 'grand jury'-kamer binnen en wilde hij de voorzitter ervan twee door hem voorbereide aanklachten laten ondertekenen. De officier van justitie berispte hem hiervoor en vaardigde geen vervolging uit voor beide aanklachten. Sarah Blakesley Chase werd van alle kosten ontslagen en wegens een onterechte arrestatie diende ze een claim van tienduizend dollar in tegen Comstock. Hoewel Chase de zaak verloor kwam zij bij de frequent volgende schermutselingen met Comstock telkens toch als winnaar uit de bus. Tussen 1878 en 1900 werd ze vijf keer gearresteerd. Slechts een keer leidde die arrestatie tot een gevangenisstraf, omdat een patiënte kort na de abortus overleden was. Na haar vrijlating hervatte ze de verkoop van haar voorbehoedsmiddelen. Op 4 juni 1900 arresteerde Comstock haar opnieuw voor het verhandelen van contraceptiva, maar net als in het verleden sprak de jury haar vrij en ging ze verder met haar zwarte handel in geboortebeperking.
De Malthusian League werd opgericht na het 'Bradlaugh versus Besant'-proces, met de Britse arts Charles Robert Drysdale (1829-1907) als eerste voorzitter. Deze oorspronkelijk Britse organisatie pleitte voor de afschaffing van alle sancties tegen contraceptie en wilde het publiek opvoeden over het belang van gezinsplanning. De organisatie maakte zich zorgen over de armoede van de Britse arbeidersklasse en oordeelde dat overbevolking de voornaamste oorzaak van armoede was. In 1927 werd ze ontbonden.
General Statutes of Connecticut, Section 6246: Het gebruik van medicatie of instrumenten om conceptie te voorkomen. Elke persoon die een geneesmiddel, geneeskundig artikel of instrument gebruikt met het oog op het voorkomen van conceptie, wordt met minstens vijftig dollar beboet of voor minstens zestig dagen en niet meer dan een jaar gevangen gezet of wordt zowel beboet als gevangen gezet.
In de Verenigde Staten patenteerde Merwin Church, de eigenaar van een grote bouwmarkt in Chicago, een combinatie van een bidet en een voetbad.